१ राजनैतिक एवम् प्रशासनिक विभाजन
विकास क्षेत्र ः सुदूर पश्चिमाञ्चल
अञ्चल ः सेती
जिल्ला ः डोटी
सदरमुकाम ः सिलगढी
निर्वाचन क्षेत्र ः २
इलाका ः ११
गाविस ः ५०
नपा ः १
नपा वडा संख्या ः १४
२ भौगोलिक स्थिति
जिल्लाको जम्मा क्षेत्रफल ः २०२५ वर्ग कि.मी
समुद्रि सतहदेखि उचाइ ः ६०० मिटरदेखि ४००० मिटर सम्म
अक्षांस ः २८ डिग्री ५४ मिनेट उत्तरदेखि २९ डिग्री २८ मिनेट सम्म
देशान्तर ः ८० डिग्री ३० मिनेट पूर्वदेखि ८१ डिग्री १४ मिनेटसम्म
मुख्य नदी ः सेती , ठुलीगाड, टुँडालगाड, कालागाड, साइलीगाड,गण्डकीगाड
हावापानी ः लेकाली देखी अर्धउष्ण
वार्षिक वर्षा ः १३४७ मि.मि.
तापक्रम ः न्यूनतम ०.२ डिगी्र देखि अधिकतम ४४ डिग्री सेल्सियस

३ जिल्लाको सिमाना
पूर्व ःअछाम र सुर्खेत, पश्चिम ः डडेल्धुरा र वैतडी,
उत्तर ःबझाङ्ग, दक्षिण ःकैलाली

४ वनस्पति तथा वन्यजन्तु
वनस्पति ः साल, सल्ला, सिसौं, बाँस, निगालो, उत्तिस, कटुस, सिमल, साज आदि
वन्यजन्तु ः बाघ, भालु, दुम्सी, स्याल, वाँदर आदि
चराचुरुङ्गी ः डाँफे, मुनाल, च्याखुरा, कालिज, ढुकुर आदि
जडीवुटीहरु ः चिराइतो, दालचीनी, टिमुर, वोझो सुगन्धवाल, अमला, रिठ्ठा, तेजपात पाषणवेद, बिलाजित, सुनझाडी, भार्ला, कुरिलो, चुत्रा, जटामसी, सुनगाभा, कचुर,असुरो,हर्रो,बर्रो, कुकुरडाइनो तितेपाति
५ धार्मिक तथा ऐतिहासिक स्थलहरु
शैलेश्वरी मन्दिर ः सिलगढी राधाकृष्ण मन्दिर ः सिलगढी
मष्टा मन्दिर ः सिलगढी पञ्चेश्वर महोव ः राजपुर
भिमसेन मन्दिर ः सिलगढी दिलिपेश्वर मन्दिर ः दिपायल
कोटभैरव ः सिलगढी वडी केदार ः लानाकेदारेश्वर
भागेश्वर मन्दिर ः मुडेगाउँ वासुधारा कुण्ड ः दिपायल
घण्टेश्वर मन्दिर ः गैरा वेतालमाण्डौं ः सातफरी
सहश्रलिङ्ग ः खप्तड अश्द्वाराला मन्दिर ः डौड
मालिका मन्दिर ः काडामाण्डौं पशुपति मन्दिर ः मुडभारा, राजपुर
६ पर्यटकीय क्षेत्र
खप्तड राष्ट्रिय निकुञ्ज , त्रिवेणी, नागढुङ्गा, सहश्रलिङ्ग, खप्तडदह, केदार ढुङ्गा, हात्तिपाइला क्षेत्र, घोडा, दाउन्ने , डाफेकोट, खप्तड बाबा आश्रम, बाघबुट्टे, निगालो, थरी थरीका बुट्टेदार फूलहरु(, छतिवन ताल, केदारमेला, लानाकेदारेश्वर, भिम छेदनशिला(सरस्वती नगर), सेती, कर्णाली दोभान,कानाचौर)
७ व्यापारिक केन्द्रहरु
सिलगढी,दिपायल, राजपुर, गोपघाट, वुडर, गैरा,फल्टुडे, जोरायल, साजघाट, वि.पि.नगर र नारी दाङ्ग,लडागडा ।

८ मुख्य वनस्पति तथा वन्यजन्तु
वनस्पती ः साल, सल्ला, त्राझ, सिसौं, उत्तिस, कटुस, साज आदी
वन्यजन्तु ः बाघ, भालु, स्याल,दुम्सी,बदेल, बादरआदी
चराचुरुङ्गी ः डाँफे, मुनाल, च्याखुरा,कालीज, ढुकुर
जडीबुटी ः चिराइतो,दालचिनी,टिम्मुर,बोझो,सुगन्धवाल,अमला,रिठ्ठा,
तेजपात,सुनझाडी,कुरिलो,चुत्रा, जटामसि, सुनगाभा
९ जसंख्या वितरण
कुुल जनसंख्या ः २११७४६ महिला ः ११४४९४
पुरुmष ः ९७२५२ घरपरिवार संख्या ः ४१४४०
५ वर्ष मुनिको जनसंख्या ः ३३८३७ औसत परिवार सदस्य संख्या ः ४.९९
जनघनत्व(प्रति वर्ग कि.मी.) ः १०५ बार्षिक जनसंख्या वृद्धिदर ः १.९२
शहरी जनसंख्या (प्रतिशत) ः १२.५ नेपालको जनसंख्यामा जिल्लाको अंश ः ०.७९
संस्थागत जनसंख्याः
घरधुरी संख्या ः ५७ जम्मा जनसंख्या ः ४६७६ पुरुष ः ४२७४ महिला ः ४०२

१० डोटी जिल्लाका केही महत्वपूर्ण सूचकहरु ः
क्र.स. विवरण सूचकांक
१ जनसंख्याको आनुपातिक वितरण ०.७९
२ बालबालीका (उमेर ० देखि ५ वर्ष ) १५.९७
३ बालबालीका महिला( १५–४९ वर्ष ) अनुपात (प्रहिजार) ५९४
४ कूल आश्रित अनुपात ८८.४८
५ बालबालीकाआश्रित अनुपात ३९.३१
६ बालिका आश्रित अनुपात ३८.०८
७ बालक आश्रित अनुपात ३९.३१
८ बृद्ध बृद्धाहरुको आश्रित अनुपात ११.०९
९ पुरुषहरुको विवाह गर्ने सरदर उमेर २१.४३
१० महिलाहरुको विवाह गर्ने सरदर उमेर १७.७२
११ शहरी जनघनत्व २९८.२०
१२ शहरी पुरुष महिला अनुपात १०२.९३
१३ ग्रामीण जनघनत्व ९४.८२
१४ अनुपस्थित जनसंख्या .देश बाहिर गएका) ७.७० ५
१५ मानव विकास सूचकांक÷डोटी जिल्लाको स्थान ०.४०२÷६०
१६ मानव गरिवी सूचकांक डोटी जिल्लाको स्थान ५३.४÷६४
१७ लैङ्गिग विकास सूचकांक÷डोटी जिल्लाको स्थान ०.३६८÷६२
१८ प्रति व्यक्ति आय .(बजार मूल्यमा रु) १२७७९
१९ मानवशसक्तिकरण सुचकांक÷ डोटी जिललको स्थान ०.२२९÷७३
२० राजनैतिक शसक्तिकरण सुचकांक÷डोटी जिल्लाको स्थान ०.२९३÷४५
(श्रोत के.त.वि., मानवविकास प्रतिवेदन)
११ धर्म अनुसारको जनसंख्या प्रतिशत (२०६८)
हिन्दु ः ९९.०४ मुस्लीम ः ०.०५
बौद्ध ः०.७५ क्रिश्चियनः ०.१३ अन्य ः०.०३
श्रोत ः जिल्ला वस्तुगत विवरण, तथ्याङ्क कार्यालय, डोटी

१२ प्रमुख पाँच जनजातीको जनसंख्या (प्रतिशतमा)
क्षेत्री ः ५७.६७ ब्राह्मण ः ८.०४ धामाी÷डोली ः ४.४५
कामी ः १२.१० दलित (अन्य) ः ३.४५ ठकुरी ः ३.४५
मगर ः ३.४१ सार्की ः २.३२ वादी ः १.४० लोहार ः १.१२ नेवार ः ५४ दशनामी÷सन्यासी ः ०.०४९ थारु ः ०.१८ कुमाल ः ०.१८ अन्य ः ०.९२
श्रोत ः जिल्ला वस्तुगत विवरण, तथ्याङ्क कार्यालय, डोटी
१३ प्रमुख पाँच भाषा बोल्नेको जनसंख्या (प्रतिशतमा)
डोटेली ः ९०.६ नेपाली ः ७.४२ मगर ः ०.९८ मैथली ः ०.१२ अन्य ः ०.९८
डोटी जिल्लाको जनसंख्या विवरण ः
विवरण २०६८
पुरुष ९७२५२
महिला ११४४९४
जम्मा २११७४६

उमेर अनुसारको विवरण
१ वर्ष मुनी ५ वर्ष मुनी १५ देखि ४९ वर्ष सम्म किशोर किशोरी (१०–१९वर्ष)
५३९५ २४२२२ ६१६९६ ४८४६३
श्रोत ः जिल्ला वस्तुगत विवरण, तथ्याङ्क कार्यालय, डोटी

अपाङ्गता सम्बन्धी विवरण ः

महिला पुरुष जम्मा
३७१९ ३५८३ ७३०२
१५ आर्थिक क्रियाकलाप
आर्थिक दृष्टिले सक्रिय १० वर्ष वा सो भन्दा माथिको जनसंख्या (५ ) ः
सक्रिय ः ६४% (संख्या ः ९३३०१)
निस्क्रिय ः ३५% (संख्या ः ५१५६२)
उल्लेख नभएको ः १% (संख्या ः ७८८)
१६ उद्योग (औद्यिोगिक गणना)
ठूला औद्योगिक प्रतिष्ठान संख्या ः ४ संलग्नसंख्या ः ६७
रोजगार संख्या ः ५८ जम्मा मूल्य अभिवृद्धि रु. ः १,०५,३६,०००।–
निर्गत मूल्य ः १,६०,३०,०००।– वार्षिक आगत मूल्य ः २,६५,६६,०००।–
श्रोत ः जिल्ला वस्तुगत विवरण, तथ्याङ्क कार्यालय, डोटी

१७ प्रमुख पेशा (प्रतिशतमा)
कृषि ः ८०.२ गैर कृषि ः १९.८
१८ कृषि सम्वन्धि विवरण
कूल खेतियोग्य जमिन ः ३२२७६ हेक्टर
सिंचित क्षेत्र ः ९४६८ हेक्टर
असिंचित क्षेत्र ः १६१७०.५० हेक्टर
खेति गरिएको जमिन ः २५५०० हेक्टर
१९ बाली उत्पादन (मे.ट.)
धान ः २२३९६ गहु ः२९९८८ मकै ः ५७७० कोदो ः ६१४५ जौ ः ३६० आलु ः ४०९७५ अदुवा ः १५९०० भटमास ः २२६३ वेसार ः ८१०० गहत ः ५५ मसुरो ः ९४७ खुर्सानी ः७९ मास ः ७२४ फापर ः १२ तोरी ५८४
केरा ः ४३२ लसुन ः१२८१ सुन्तला ः ६८५० वदाम ः४२
श्रोत ः जिल्ला वस्तुगत विवरण, तथ्याङ्क कार्यालय, डोटी
२० पशुपंक्षि ः
सि.नं. पशुपंक्षि जम्मा
१ गाई÷गोरु १०९९६०
२ भैंसी १७९५८
३ बाख्रा १२१७५२
४ भेडा २१८६
५ सुंगर÷वुंगुर ९४८
६ कुखुरा ७५१४१
श्रोत ः जिल्ला वस्तुगत विवरण, तथ्याङ्क कार्यालय, डोटी
२१ आधारभूत शैक्षिक विवरण (६ वर्ष माथिको साक्षरता) ः
साक्षरता प्रतिशतमा निरक्षर प्रतिशतमा
२०६८ २०६८
महिला ४२.३ महिला ५७.७
पुरुष ७३.४ पुरुष २६.६
जम्मा ५६.४ जम्मा ४३.६

श्रोतः राष्ट्रिय जनगणना, २०६८
२२ शिक्षा सम्बन्धी सूचकहरु

सूचकाङ्क प्रा.वि. नि.मा.वि. मा.वि.
सहजैं देखिने भर्ना दर ९न्भ्च्० ज्ञद्धज्ञ ठण् द्धठ.ट
खुद भर्ना दर ९ल्भ्च् ष्ल ५० ढण्.घ द्धट.ढ घज्ञ.ज्ञ
कक्षा दोह¥याउने दर द्दद्ध.घ ज्ञद्द.छ छ.घ
शिक्षक विद्यार्थी अनुपात द्धड.ड छघ.छ द्दठ.ड
कक्षा छोड्ने दर ९ म्चयगउत च्बतभ० ज्ञद्ध.द्ध ज्ञज्ञ.ट ज्ञज्ञ।द्ध

श्रोत ः जिल्ला वस्तुगत विवरण, तथ्याङ्क कार्यालय, डोटी
२३ शैक्षिक संस्था÷विद्यालयहरु ः

वाल विकास केन्द्र प्रा.वि.
(१–५) नि.मा.वि.
(१–६) मा.वि.
(१–१० उ. मा.वि
क्याम्पस स्नातक तह
प्राविधिक शिक्षा
३५० २६३ ७३ ४७ ३३ ६ १

श्रोत ः जिल्ला वस्तुगत विवरण, तथ्याङ्क कार्यालय, डोटी
२४ शिक्षक विद्यार्थी विवरण
तह शिक्षक संख्या जम्मा विद्यार्थी संख्या जम्मा
आधारभूत (१–८) १३३३ ५६५६०
माद्यामिक (९–१०) १८२ ५१९९
उ.मा.वि.(११–१२) ४२ १७९७
श्रोतः फ्ल्यास रिपोर्ट शिक्षा विभाग,२०६८
२५ स्वास्थ्य
जिल्ला अस्पताल ः १ प्राथमिक स्वास्थ्य केन्द्र ः २
स्वास्थ्य चौकी ः २० उपस्वास्थ्य चौकी ः २९
आयुर्वेद औषधालय ः ८ प्राइभेट नर्सिङ्ग होम ः १
प्रहरी अस्पताल ः १ सैनिक अस्पताल ः १
वर्थिङ्ग सेन्टर ः५० गाउघर क्लिनिक ः २३६
नगर स्वास्थ्य क्लिनिक ः २ खोप क्लिनिक ः २४७
महिला स्वास्थ्य स्वयंसेविका ः ६६५
श्रोत जि.स्वा.का. सिलगढी)
२६ गरीवी सम्वन्धी केही सूचकहरु
गरीवीको दर ९एण्० ः ४६५
गरिबीको विषमता ९एज्ञ० ः ११५
गरिबीको गहनता ९एद्द० ः ४५
२७ ५ वर्ष भन्दा मुनिका बालबालीकामा
अप्रयाप्त क्यालोरी उपभोगको दर ः ४४.९ ५
अप्रयाप्त क्यालोरी उपभोगको विषमता ः ९५
अप्रयाप्त क्यालोरी उपभोगको गहनता ः २.७ ५
पुड्को पन ः ६० ५
सख्त पुड्कोपन ः २९.९ ५
अल्प वजन ः ५३.५५
सख्त अल्प वजन ः १९.२ ५
दुब्लो पन ः ८.५५
सख्त दुब्लोपन ः ०.७ ५

२८ वन
कूल वन क्षेत्र फल ः १२८९२०.५० हे.
सामुदायिक वन क्षेत्रफल ः ४३२८४.६ हे.
कबुलियत वन क्षेत्रफल ः ५७८.४८
( श्रोत ःजिल्ला वन कार्यालय )
२९ सडक÷यातायात
पक्की सडक ः ११८.४६ कि.मी.
ग्रावेल सडक ः ६ की.मी.
कच्ची सडक ः २८५ कि.मीं
पक्की पुल संख्या ः ११ वटा
हवाई मैदान ः १ वटा
सडकले नछोएका गा.वि.स. संख्या ः १४
( श्रोत सु.प. डिभिजन सडक कार्यालय,डोटी तथा जि.वि.स.,डोटी)
३० विद्युत
विद्युत सेवा ग्राहक संख्या ः ९१६९
३३ के.भी. लाईन प्रसारण ः ६७ की.मी
११ के.भीं लाईन प्रसारण ः २३१ कि.मी.
विद्युत सेवा पुगेका गा.वि.स.÷न.पा. ः २४ वटा
विदूत सेवा पुगेका न.पा. ः १
विद्युतिकरण हुन बाँकी गा.वि.स. ः १३
कार्यक्रम रही टच भएका गा.वि.स. ः १३
श्रोतः नेपाल विद्युत प्राधिकरण
३१. सिंचाई
सिंचित क्षेत्रफल ः ६६३२।५ हेक्टर
लाभान्वित परिवार संख्या ः २६८५२ (श्रोत ः सि.डि.का., दिपायल)

३२ खानेपानी तथा सरसफाई
खानेपानी पहूँच ः ७८%
खानेपानी विस्तार ः गाविस ५० , न.पा. १
सरसफाईले ओगटेको ः ७८%
खुला दिशामुक्त गा.वि.स. ः ४०

( श्रोत ः जि.वि.स.डोटी)
३३ सञ्चार ः
क्षेत्रीय हुलाक निर्देशनालय ः १
इलाका हुलाक ः ११
अतिरिक्त हुलाक ः ४१
त्भभि ऋभलतभच ः ६
काउन्टर हुलाक ः २
रेडियो नेपाल क्षेत्रिय प्रसारण केन्द्र (दिपाल) ः १
पत्रपत्रिका सञ्चालनमा रहेका( साप्ताहिक) ः ७
एफ.एम. रेडिया ः २
केवल टि.भी.सेवा ः २

फोन तथा इन्टरनेट सुविधा ः

एक्त्ल् ीष्लभ ः १०९५
ब्म्क्ी ः ३३१
न्क्ः एचभउबष्म कष्m ऋबचम ः४२३१०
न्क्ः एयकतउबष्म कष्m अबचम ः १२५
क्प्थ्एचभउबष्म च्गष्m अबचम ः १२३११
क्प्थ् एयकतउबष्म च्गष्m अबचम ः ३९६
ऋ(एजयलभ उचभउबष्म ाष्हभम कभत ः ६८६
क्प्थ् म्ब्त्ब् ः १११
ल्त् कबतरख्(कबत ः ४
ध्ष्mबह ः ६
श्रोत ः नेपाल टेलिकम,डोटी

३४ निर्वाचन क्षेत्र तथा इलाकागत गाविस÷नपा
निर्वाचन क्षेत्र नं. १

इलाका नं.१ ः (१) दिपायल ः सिलगढी नपा (२) कलेना (३) लडागडा
इलाका नं २ ः (१) खिरसैन (२) सानागाउँ (३) गाँजरी (४) पोखरी (५) काँडामाण्डौं (६)गैरागाउँ
इलाका नं.३ ः (१) खातीवाडा(२) वगलेक (३) डौड (४) तोलेनी (५) छपाली
इलाका नं.४ ः (१) बाझककानी (२) काकिलास्थान (३) दहकालिकास्थान (४) महादेवस्थान (५) गिरीचौका
इलाका नं. ५ ः (१) लाटामाण्डौं (२) वनलेक (३) जिजोडामाण्डौं (४) वारपाटा (५) लामिखाल
निर्वाचन क्षेत्र नं. २
इलाका नं. ६ ः (१) छतिवन (२) घण्टेश्वर(३) लक्ष्मीनगर (४) सरस्वतीनगर
इलाका नं. ७ ः (१) गडसेरा (२) निरौली (३) मान्नाकापडी (४) वर्छैन
इलाका नं. ८ ः (१) लानाकेदारेश्वर (२) घाँघल (३) सातफरी (४) धिर्कामाण्डौं (५) सिमचौर
इलाका नं ९ ः (१) कानाचौर (२) केदारअखाडा (३) चवराचौतारा (४) गगुडा
इलाका नं. १० ः (१) तिखात्तर (२) वासुदेवी (३) दुर्गामाण्डौं (४) भूमिराजमाण्डौं (५) रानागाउँ
इलाका नं. ११ ः (१) मुडभरा (२) मुडेगाउँ (३) कफलेकी (४) पचनाली (५ तिजाली

जिल्ला स्थित विषयगत कार्यालयहरु
१ श्री जिल्ला विकास समितिको कार्यालय
२ श्री जिल्ला शिक्षा कार्यालय
३ श्री जिल्ला स्वास्थ्य कार्यालय
४ श्री जिल्ला आयुर्वेद स्वास्थ्य केन्द्र
५ श्री महिला विकास कार्यालय
६ श्री सुदूरपश्चिमाञ्चल सिंचाई विकास डिभिजन नं. १
७ श्री खा.पा. तथा ढल निकास विभाग , क्षे. अ. तथा सु. कार्यालय
८ श्री सामुदायिक खा.पा. तथा सरसफाई आयोजना , इकाई कार्यालय
९ श्री नेपाल विद्युत प्राधिकरण
१० श्री जिल्ला भू –संरक्षण कार्यालय
११ श्री जल उत्पन्न प्रकोप नियन्त्रण सव (डिभिजन कार्यालय
१२ श्री जिल्ला कृर्षि विकास कार्यालय
१३ श्री जिल्ला पशु सेवा कार्यालय
१४ श्री कृर्षि विकास वैंक
१५ श्री डिभिजन सहकारी कार्यालय
१६ श्री जिल्ला वन कार्यालय
१७ श्री घरेलु तथा साना उद्योग विकास समिति
१८ श्री कृर्षि अनुसन्धान परिषद्
१९ श्री शहरी विास तथा भवन निर्माण विभाधग
२० श्री नेपाल टेलिकम , दूरसञ्चार कार्यालय
श्रोत : जि‍.वि.स., डोटी